نقشه کاربری اراضی محدوده و حریم شهر آباده
 
نقشه کاربری اراضی محدوده و حریم شهر آباده
 
 
بخشی از مطالب:
 شهرستان آباده با وسعت 7500 کیلومتر مربع و با مرکزیت شهر آباده، از شهرهای فرهنگی و سیاحتی شمال استان فارس است. از نظر آب و هوایی‌، جزو شهرستان‌های سردسیر و معتدل استان محسوب می‌شود و این موضوع نیز در ساختار معماری و سنتی و لباس‌های محلی این منطقه نیز نقش مؤثری داشته است.
آباده شهری در استان فارس و مرکز شهرستان آباده است. شهرستان آباده در شمالی‌ترین نقطه استان فارس قرار دارد. این شهر در یک روز و بطور همزمان با شهر یزد تبدیل به شهرستان شده و گفته شاهدان عینی مسئولین وقت دولت رضا شاه ابتدا فرمانداری آباده را افتتاح کردند و سپس اقدام به تأسیس فرمانداری یزد کرده‌اند. از شمال و غرب به استان اصفهان، از جنوب به صفاشهر و از شرق به استان یزد متصل است. این شهرستان در فاصله ۲۷۰ کیلومتری شمال شیراز، ۲۰۰ کیلومتری جنوب اصفهان، ۱۹۰ کیلومتری جنوب غربی یزد و ۵۲۸ کیلومتری جنوب شرقی شهرکرد قرار دارد. وسعت جغرافیایی آباده ۶۰۵۲ کیلومتر مربع است که حدود ۱۱ درصد کل مساحت استان را به خود اختصاص داده است. شهرستان آباده، به مرکزیت شهر آباده شامل صغاد، بهمن، ایزدخواست، سورمق و خسروشیرین و بیش از ۲۰ دهستان است. مدارک معتبری در دسترس است که در زمان حمله نیروهای پرتغال و انگلیس از جنوب به قصد تصاحب قسمت جنوبی ایران از طریق حملات پاتکی به مدخل ورودی فارس و اقدام به تطمیع و اختلاف سرانجام با ایستادگی مردم ساکن شمال فارس و بخصوص حضور عشایر برای دفع حملات از مقابل دروازه‌های ورودی فارس انجامید. در ادامهٔ اسناد آمده است به علت ایستادگی مردم در مقابل اقدامات هجومی لشکریان به قریه‌ای خوش آب و هوا در آن حوالی پناه آوردند. آبادی که فاصله به نسبت کمی تا دروازه‌های شهر داشت، پناهگاه مجروحان و آوارگان انگلیسی قرار گرفت.
آباده نهمین شهر پر جمعیت استان فارس و هفتمین شهر بزرگ این استان است. فرودگاه آباده نیز در حال ساخت است طول باند این فرودگاه ۲۵۰۰ متر است.
 
به استناد متون باستان شناسان سکونت در محدوده کنونی آباده به هزاره اول پیش از میلاد بازمی‌گردد. گروه‌های کرد چادرنشین در دوره هخامنشی، نخستین کسانی بودند که در دشت حد فاصل آباده و اصفهان اسکان یافتند. آثار باستانی بر جای مانده، هم چون قلعه باستانی ایزدخواست و قصر بهرام گور در سورمق، شواهدی از وجود فرهنگ و تمدن در این گستره جغرافیا می‌باشد. یکی از خانوادگان آباده عرب‌های چادرنشینی بودند که به دو دسته اعرابی‌ها و انتریان تقسیم می‌شدند که کل اکبر اباده‌ای یکی از بزرگانه اعرابی‌ها بود که با کمک و قرارداد باانگلیسی‌ها تلگراف را وارد آباده کرد. شهر آباده به دلیل واقع شدن در سه راهی مواصلاتی بین اصفهان، یزد و شیراز موقعیت ویژه‌ای دارد.