شهرسازی اصفهان دوره صفوی با آمستردام
 
 
بخشی از مطالب:
 
 
آنچه در تدوين فضاي معماري ايراني، شکل دادن و مجهز کردن محور اصلي آمد و شد ها و توقف هاست، در دوران صفويه بار بصري بيشتري دارد. در اين دوره شهرسازي ايران به استقبال قرينه سازي مي رود. کاربرد اين شگرد در پيشينه هاي معماري ايراني نزديکي هاي زيادي دارد که با اندازه هايي که در بلندا افزايش داده مي شوند، معماري هاي داراي کاربرد اجتماعي دوران صفويه را همانند وسيله ارتباط جمعي _ از راه بصري را متمايز مي کند.
سه نوع بافت در منطقه‌ي استخوان‌بندي اصلي شهر
 
شهرسازی اصفهان دوره صفوی با آمستردام
 
1- بافتي كه داراي قطعه‌بندي‌هاي كوچك، ريزدانه، مسقف و با محصوريت بالا (بازار) مي‌باشد.
2- بافت درون‌گرا كه با فضاهاي بسته با بازار مرتبط مي‌شوند (مسجد، سرا، كاروان‌سرا).
3- بافتي كه فضاي باز احاطه‌كننده‌ي فضاي بسته مي‌باشد (كوشك).
فضاهاي باز مذكور توسط ديواره‌هايي از فضاهاي عمومي منفك شده‌اند.
در بافت اين محدوده، ابتدا از فضاهاي بسته و محصور به داخل فضاي نيمه‌باز مشرف به ميدان عبور كرده
 
و سپس با عبور از فضاهاي بسته با فضاهاي باز اختصاصي هر بنا، ارتباط برقرار مي‌شود.
اصفهان، پيش از شاه‌عباس
 
تا زمان شاه‌عباس، ميدان هارون ولايت، قلب شهر اصفهان به شمار مي‌رفت. مسجد جامع احداث شده
 
به سال 73-722/156، به دست فاتحان عرب كه در طول قرن‌ها بناي آن گسترش يافت. شهرسازی اصفهان دوره صفوی با آمستردام
 
در گوشه‌ي شمال غربي ميدان قرار داشت. ميدان مركزي اصفهان را در سده‌ي شانزدهم، بازار، گرمابه، كاروانسرا، كاخ، قهوه‌خانه، مدارس و مساجد در بر گرفته بود.
تاريخچة‌ شكل‌گيري شالودة شهري اصفهان تا پيش از صفويه
اصفهان يا اسپهان كه پيشينة تاريخي آن را به پادشاهان جيان (جابري انصاري 1321)- كه قرنها پيش از كيان و پيشداديان پادشاهي ايران را داشته‌اند- مي‌رسانند
در طول قرون قبل از به قدرت رسيدن صفويه، دوره‌هاي رشد و افول متعددي را سپري كرده است.
اين شهر كه عوامل اصلي پيدايش و تكوين شهر، يعني جهان‌بيني، اقتصاد و اقليم، موقعيت مناسبي را براي رشد و توسعة آن فراهم آورده بود
در ابتدا، چنان كه مورخان مي‌گويند در محل قديمي شهر جي در جنوب شرقي شهر فعلي، رشد و توسعه يافت.
آمستردام و تولد دوبارۀ شهرسازی
برای درک وضعیت شهرسازی بین سال های 1800 و 1850  لندن را به عنوان مثال انتخاب کردیم
و از چگونگی گسترش شهرسازی در این شهر صحبت داشتیم.
مثال دوم ما پاریس بود که وضعیت شهرسازی را بین سال های 1850 و 1870  روشن دارد.
در این بخش از آمستردام صحبت خواهیم داشت تا چگونگی پیشرفت شهرسازی بین 1900 و دهۀ سوم قرن حاضر روشن شود.
اما این نکته را ناگفته نگذاریم که در برخی از شهرهای دیگر – اگر چه در دوره ای کوتاه – پیشرفتی سریع تر به منصۀ بروز رسید؛
فی المثل در فرانکفورت در اواخر دهۀ دوم قرن حاضر و یا در رتردام از برخی جهات فعالیت های ساختمانی رواج بیشتر داشت